Do menopauzy, czyli ustania czynności jajników, kobiecy organizm przygotowuje się kilka lat. To okres, gdy obniża się nie tylko poziom estrogenów, o których zwykle mówi się najwięcej, ale także progesteronu, inhibin, DHEA, hormonu wzrostu czy androgenów, które mają spory wpływ na aktywność życiową. Rośnie natomiast stężenie gonadotropin: folikulotropiny (FSH) i lutropiny (LH). Takie zmiany są naturalne, bo menopauza to nie choroba. Niestety, jej objawy mogą solidnie dokuczyć.
Z czego tu się cieszyć?
Większość kobiet przyznaje, że w okresie menopauzy pogarsza się ich samopoczucie. Na szczęście dolegliwości są o różnym stopniu nasilenia i często udaje się przejść przez ten okres bez większych zawirowań. Im więcej w tobie akceptacji dla samej siebie i nieuchronnych zmian, tym jest łatwiej.
Czasem jednak menopauza bywa na tyle uciążliwa, że pozytywne nastawienie to za mało.
Pojawiają się zaburzenia snu, więc już od rana jesteśmy zmęczone. Drażliwość i przygnębienie przybierają na sile. Wydaje się nam, że wszystko, co dobre, wydarzyło się w przeszłości i już nie wróci. Przestajemy wierzyć w realizację planów, które jeszcze niedawno wydawały się być w zasięgu ręki. To wszystko robi nam fizjologia, ale my tego nie dostrzegamy, nie łączymy obniżonej samooceny czy smutku z poziomem kobiecych hormonów. Zaczynamy się na serio martwić. Nakręcamy się. Nastrój się waha, trudno zasnąć, skoncentrować się na czymkolwiek. Pojawia się lęk, czasem płaczliwość.
Nikt nie powinien się tak czuć. Jasne, jeszcze nikogo nie zrujnował gorszy wieczór czy dwa, ale jeśli taki stan się utrzymuje dłużej, trzeba szukać pomocy.
Hormony i fitohormony
Czasem na małe smutki i znużenie pomoże wypad za miasto, lekcje jogi czy odprężająca kąpiel. Jeśli jednak zaburzenia nastroju utrzymują się, pojawiają się inne uciążliwe objawy menopauzy, porozmawiaj z lekarzem o HTZ.
Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) to suplementacja niedoboru estrogenów i progesteronu. Odpowiednie preparaty zwykle stosowane są w formie doustnej, ale coraz częściej wypierają je plastry, implanty podskórne czy leki dopochwowe, zwykle wyraźnie poprawiające nawilżenie i giętkość pochwy. Przed zastosowaniem hormonalnej terapii zastępczej należy wykonać szereg badań, by upewnić się, że będzie bezpieczna. Przeciwwskazania to choćby zakrzepica naczyń głębokich, ostra niewydolność wątroby, nowotwory złośliwe piersi, rak endometrium.
Część zdrowych kobiet, bez przeciwwskazań, ma opór przed HTZ lub nie chce od tej metody zaczynać. Postępowaniem alternatywnym jest zażywanie fitoestrogenów.
Fitoestrogeny to substancje zawarte w roślinach, o budowie i działaniu zbliżonym do estrogenów. Szczególnie bogate są w nie soja, rośliny strączkowe czy koniczyna czerwona. Wyciągi z nich są podstawą gotowych preparatów, które znajdziesz w aptece.
Tarczyca i reszta
Dla części kobiet w tym trudnym okresie pomocne może okazać się wsparcie psychologa lub psychiatry. W grupie ryzyka szczególnie ciężkiego przebiegu menopauzy w wymiarze emocjonalnym są kobiety, które wcześniej doświadczały epizodów depresyjnych, np. miały depresję poporodową, obserwowały u siebie uciążliwe, przewlekłe stany dysforyczne (obniżenia nastroju) podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej, dokuczał im szczególnie nasilony PMS.
Warto również pamiętać, że za obniżonym nastrojem może stać choroba ogólnoustrojowa, na przykład tarczycy. Przewlekłe zmęczenie, brak życiowej energii, to stany typowe dla osób z chorobami nerek, cukrzycą. Zatem, nim zlekceważysz dokuczliwe objawy, warto zrobić sobie przegląd, szczególnie, jeśli dawno nie miałaś żadnych badań. Przynajmniej raz w roku powinnaś odwiedzić ginekologa i zrobić ogólne badanie krwi oraz moczu. To najczęściej wystarcza, by wstępnie rozpoznać zagrożenia i w razie potrzeby pogłębić już diagnostykę we właściwym kierunku.
Uwaga, aktualnie realizowany jest w Polsce program Profilaktyka 40 plus, w ramach którego każda osoba może podstawowe badania laboratoryjne wykonać bezpłatnie. Możesz się na nie umówić samodzielnie, za pomocą Internetowego Konta Pacjenta. Uwaga, pospiesz się, bo będzie to możliwe tylko do końca 2021 roku.